Anonim Şirket Nedir? Nasıl Kurulur?
Anonim şirketi, 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda bulunan 269. maddeye göre, sermayesi paylara bölünmüş olan ve belirli bir unvana sahip olan ve ayrıca borçlarından dolayı sadece mal varlığı mesul olan şirketler olarak adlandırılır. Tüzel şahıs ya da gerçek kişiler tarafından kurulabilecek anonim şirketinde en düşük sermaye 50 bin TL olmalıdır. Bununla birlikte anonim şirket nasıl kurulur sorusuyla beraber özellikleri, kuruluş süreci ve yapılması gerekenler de aşağıda paylaşılmıştır.
Anonim Şirketin Özellikleri Nelerdir?
Yönetimin çoğunluk esasına dayandırıldığı anonim şirketin genel özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
- Anonim şirketlerde ortak sayısı sınırsızdır.
- Tüzel veya gerçek kişiler tarafından kurulabilir.
- Hissedarlar ortaklıktan çıkarılamaz.
- Anonim şirket sahipleri kamu borçlarında herhangi bir sorumluluğa sahip değildir.
- Kanunlara göre illegal olmamak kaydıyla her alanda faaliyet göstermek için kurulabilir.
- En düşük sermaye 50 bin TL’dir.
- Yönetim kurulu üyeleri tüzel veya gerçek kişi olabilir.
Anonim Şirket Kurulumu için Gerekli Evraklar Nelerdir?
Anonim şirket nasıl kurulur konusunda bazı evrakların hazırlanması şarttır. Bu evraklar;
- Şirket ortaklarının kimlik fotokopisi
- Ortakların 2’er nüshalık ikametgah belgesi
- 3’er adet vesikalık fotoğraf
- Şirket sermaye tutarı
- İşyeri kira sözleşmesi
- Şirketin merkez adresi
- Sermaye pay ve oranları
- Şirket temsilcisi gibi bilgiler hazırlanmalıdır.
Anonim Şirket Aşamasında Ana Sözleşmenin Hazırlanma Süreci
A.Ş. kurma aşamasında bazı aşamalardan geçilmektedir. İlk olarak ticaret odasına kayıt yaptırılması şarttır. Ardından bağlı onuna vergi dairesine gidilerek mükellefiyet açtırmak için gerekli başvurular yapılır. Bu süreçte şirketin merkezi belirlenmiş ise ilgili adres hakkında kira kontratı yapılmalı ve şirket ana sözleşmesi de yine bu aşamada hazırlanmaya başlanmalıdır. Bu adımda şirket unvanı ve NACE kodu da belirlenecektir.
Anonim şirket açma sürecinde ana sözleşme Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne gidilerek imzalanmalı ve imza beyannamesi de yazılı beyannameyle birlikte teslim edilmelidir. Anonim şirket açarken uygulanan diğer prosedürler şu şekildedir;
- Mali müşavir, vergi dairesinden vergi numarası alır
- Ana sözleşme, potansiyel vergi numarası ve imza beyannamesi ile birlikte bankaya gidilir ve şirket hesabı açtırılır. Açılacak hesaba şirketin toplam sermayesinin çeyreği yatırılır.
- Ardından mali müşavir, ticaret odasına başvuru yapar.
- Şirketin kaydı tamamlandıktan sonra notere gidilerek imza sirküleri hazırlatılır.
- Tescil işlemlerinin tamamlanmasından resmi defterler mali müşavir tarafından Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne tasdik ettirilir.
- Bu süreçte vergi dairesinin kaydı için başvuru yapılır ve şirketin vergi levhası çıkarılır.
- Son aşamaya gelindiğinde vergi dairesi yetkilileri, firma adresini gelip yerinde inceler. İncelemenin ardından artık anonim şirket kurulmuş olur.
Şirketin resmi anlamda kurulması için sözleşmenin yazılı olarak hazırlanması gerekir. Ayrıca tüm kurucuların imzalarının da noter tarafından onaylanması şartı vardır. Bu konuda son olarak paradan farklı bir sermaye olarak konan haklar var ise, bu sermayelerin bedeli hesaplanarak ilgili ödenek tutarı ortaya çıkarılmalıdır.
Ana Sözleşmenin Noterdeki Onay Süreci Nasıldır?
Firmanın ana sözleşmesinin hazırlanmasından sonra MERSİS sistemine giriş yapılmalıdır. Bu sistemdeki gerekli alanlar doldurulmalı ve onay sürecinden sonra talep numarası alınmalıdır. Alınan numarayla beraber notere gidilir ve toplamda 5 adet olan ana sözleşme ortaklara imzalatılır. Noterin onayından sonra da anonim şirketin yetkilisinden imza sirküleri alınır. Tüm bu aşamalar aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır;
- Kurucular dışında atanmış olan bir müdürün olması halinde müdürün ilgili görevi kabul ettiğine dair imzalı noter onaylı belge
- Müdürlerin ve şirket temsilcilerinin 2 nüshalık imza beyannamesi
- Kurucu beyanı belgesi
Belgelerde uyruğu, yerleşim yeri ve vergi numarası gibi bilgiler yer almaktadır. Eğer şirket ortağı yabancı uyruklu ise noter onaylı ikametgah ile pasaport sureti de noter belgelerine eklenmelidir. Müdürlüğe seçilen kişinin tüzel kişi olması halinde tüzel kişinin belirlediği gerçek kişinin uyruğu, adı soy adı ve adresi ile T.C. kimlik numarası hazırlanmalıdır.
Banka Süreci Nasıl İşler?
Banka işlemlerinde potansiyel vergi numarasıyla beraber noterden alınan evraklar sayesinde firma adına şirket hesabı açtırılır. Bu aşamada toplam sermayenin yüzde 25’i bloke ettirilir. Anonim şirket nasıl kurulur konusunda banka süreciyle ilgili dikkat edilmesi gereken durum;
- Bloke tutarının, şirketin tescil olmasının ardından şirket işlemlerinde kullanılabilmesi için nakit çekilebilir. Ya da firma hesabına aktarılabilir.
Yine banka işlemleri yapılırken rekabet kurumu payının da yatırılarak dekontu alınmalıdır.
Ticaret Sicile Kayıt Aşamasında Sunulması Gereken Belgeler
Anonim şirket kurulurken ticaret odasına iletilmesi gereken bazı belgeler bulunmaktadır. Bunlar;
- Noterden alınacak 3 adet ana sözleşme
- Ortakların fotoğraflarının da bulunduğu oda kayıt beyannamesi
- Temsile yetkili olan müdürün 2 nüshalık imza sirküleri
- Sermayenin %25’inin bloke ettirildiğini gösteren banka dökümü
- Kurucu hissedarların bilgi formu şeklindedir.
Belgelerin tamamlanmasının ardından Ticaret Sicile iletilmesi gerekir. Başvuru sırasında tescil harçları da yatırılmalıdır. Şirketin tescil aşaması da tamamlandıktan sonra faaliyet belgesiyle beraber sicil tasdiknamesi ve tescil yazısı alınır.
Anonim şirket için tutulması gereken defterler de unutulmamalıdır. Bu defterler;
- Damga vergisi defteri
- Defter-i kebir
- Envanter defteri
- Ortaklar pay defteri
- Yönetim kurul karar defteri
- Yevmiye defteridir.
Vergi Dairesine Kayıt ve Yoklama İşlemleri Nasıl Yapılır?
Ticaret odasında gerekli tescil işlemlerinin yapılmasından sonra aşağıda sıralanan evraklarla bağlı olunan vergi dairesine gidilmelidir.
- Kurucu ortakların onaylı kimlik suretleri
- Temsilcinin imza sirküleri
- Kira kontrayı ya da tapu fotokopisi
- Ticaret sicil tasdiknamesi
- Tescil belgesi
- Vergi dairesi şifre formu
- Vergi dairesi açılış bildirimi
- E-tebligat formu
Evrakların teslim edilmesinin ardından vergi dairesinden bir görevli, ortalama 5 gün içinde şirketi kontrol etmek için ilgili adrese gider. Burada yoklama tutanağı firma yetkilisine imzalatılır.
Anonim Şirket Kuruluşunda Sanayi Odasına Kayıt İşlemleri
Sanayi alanında kurulan şirketlerin, kuruluşun ardından sanayi odasına kaydolması gerekir. Bu aşamada ihtiyaç duyulan belgeler;
- Kurucu ortakların kimlik fotokopileri
- Sanayi odası başvuru formu
- Ticaret sicil gazetesi
- Şirketin noter onaylı ana sözleşmesi
Ruhsat ve Belediye Kayıt Süreci
Anonim şirketin ticaret sicilden tescili ile vergi dairesindeki işlemleri tamamlandıktan sonra firmanın faaliyetleri kapsamında belediyeden ruhsat almak durumunda olabilir. Eğer gerekli ise belediyeden mutlaka işyeri açma ve çalışma ruhsatı çıkarılmalıdır. Bununla birlikte yapılacak işlemler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
- Ticaret sicil gazetesi hazırlanmalı
- Şirketin vergi levhası belediyeye sunulmalı
- Çevre ve temizlik vergisi yatırılmalı
- Ticaret odası tescil sureti belediyeye götürülmeli
- Kira sözleşmesi unutulmamalıdır.
Sıraladığımız tüm bu aşamaların ardından anonim şirket nasıl kurulur sorusunun yanıtlarını da vermiş bulunuyoruz. Kullanılacak faturalar, gider pusulası, sevk irsaliyesi ve buna benzer evraklar ise matbaadan bastırılabilir. Yine bu süreçte anonim şirket kurulduğu için işçi çalıştırılabilir, bankalardan çek defteri ya da kredi alabilirsiniz.
Anonim şirketler kuruluş amacına göre yasalar ve mevzuatlarla ilgili birçok bilgiye sahip olmalıdır. Bu aşamada mali müşavirler ve muhasebeciler ile iletişime geçilmelidir.