Mali müşavirler, üniversitelerin kamu yönetimi, işletme, maliye ya da iktisat bölümlerinden mezun olduktan sonra staj dönemini tamamlayarak bakanlık tarafından gerçekleştirilen bir sınava tabi tutulur. Bu sınavda başarı gösteren adaylar daha sonra meslek icrasına başlayabilir. O halde mali müşavir nedir sorusuyla ilgili olarak bir diğer tanım, tüzel ya da gerçek kişilerin ve kurumların hesap bilgilerini düzenleyen kişidir. Ayrıca borç ve sermaye ile varlıkların hesap girişlerini sisteme girer. Görev tanımı bir hayli fazla olan mali müşavirler, 3568 sayılı SMMM ve YMM yani Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nda yer alan hükümlere göre göreve başlar. Mesleğe başladıktan 10 yıl sonra girilecek diğer bir sınavla Yeminli Mali Müşavir unvanı alınabilir.
Mali Müşavirler, firmaların finansal işlemlerini yürüten yetkili kişilerdir. En temel işleri muhasebe olan müşavirlerin, firmaların büyümesinde etkili bir şekilde rol aldığı bilinmektedir. Mali işlemlerin doğru ölçülmesini sağlayan ve bu sayede firmaların başarısına katkıda bulunan mali müşavirlerin görev ve sorumlulukları da normal bir muhasebeciden fazladır.
Mali Müşavirlerin Görevleri Nelerdir?
Mali müşavir neler yapar sorusuyla ilgili olarak bilinmesi gerekenler şu şekildedir;
- Mükelleflere göndermek üzere ay sonunda bordro hazırlamak
- Ay sonunda banka mutabakatlarını gerçekleştirmek
- İşletmenin gelir ve gider durumunu muhasebe defterine kaydetmek
- Firmaların vergi beyannamelerini düzenlemek
- Muhasebe sistemlerini geliştirmek
- Yeni kurulan ya da faaliyetlerine devam eden firmalarda muhasebe sistemleri kurmak
- Hazırladığı kayıtlara göre gelir tablosu ve bilanço gibi tabloları düzenlemek
- Tahakkuk fişlerini mükelleflerine göndermek
- Vergi beyannamesi hazırlamak
- Hazırlanan vergi beyannamesini elektronik ortamda onaylatmak
- Sosyal Sigortalar Kurumu’yla ilgili olan işe giriş ve çıkış ile aylık hizmet bildirgesi gibi belgeleri hazırlamak ve bu belgeleri yine elektronik ortamda onaylamak
- İşletmenin faaliyet ya da adres değişikliği gibi işlerini yapmak
- KDV iadeleri ve sermaye artırımı gibi konularda rapor hazırlamak
- Gecikme faizi, fon, vergi ve diğer ceza işlemlerinde firmanın karşılaştığı uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak
- Firmanın genel kurul toplantıları için gerekli olan evrakları hazırlamak
- Talep edilen konularda rapor hazırlamak ve görüş bildirmek
- Muhasebeye konu olan evrakları finansal tablolarla beraber hazırlamak ve denetimlerde bulunmak
Beyanname Düzenlemek: Her firmanın beyan etmekle yükümlü olduğu beyannameler bulunmaktadır. Mali müşavirler kurumlar vergisi ve KDV gibi beyannameleri düzenler ve imzalar. Eğer bordro hizmeti var ise SGK beyanları da düzenlenir.
Defter Tutmak: Firmaların gelir – gider analizini yapar ve ilgili defterlere kaydeder. Bu defterler serbest meslek kazancı defteri ve işletme defteri olabilir.
Alt Yapı Desteği: Firmaların muhasebe sistemlerinin kurulup geliştirilmesi sürecinde mali müşavirler yer alır. Mali mevzuatlar başta olmak üzere finans, işletmecilik ve muhasebe uygulamalarıyla ilgili tüm işler de yine mali müşavirler tarafından yapılır.
Bilirkişilik ve Tahkim: Firmaların karşılaşabileceği cezalarla ilgili anlaşmazlık durumunda mali müşavirler devreye girer. Vergi daireleri ile uzlaşma sağlayan bu kişiler firmaların ortaklık işlemlerini de yerine getirir.
Denetim: Talep edildiği zaman tamamen belgelere dayalı olarak deneyim ve inceleme yaparlar. Bu süreçte görüş bildirme hakları da bulunmaktadır.
Görüldüğü üzere mali müşavir nedir, mali müşavir ne iş yapar gibi soruların yanıtları oldukça kapsamlıdır. Mali müşavirler, mali danışmanlık anlamında hesapları denetlemek ve hesap yönetimini üstlenmek gibi görevleri de bulunmaktadır. Bu kapsamda diğer görev ve sorumluluklar;
- Hesap ve iş planlarını analiz etmek
- Yürürlükte olan mevzuata göre vergi planlama çalışması yapmak
- Gelir – gider durumunu kontrol etmek
- Firmanın iç kontrollerini gerçekleştirmek
- Finansal bilgilerin gizliliğini sağlamak şeklindedir.
Mali Müşavirin Yeminli Mali Müşavirden Farkı Nedir?
YMM yani yeminli mali müşavir, mali müşavirden farklı olarak muhasebe defteri tutmamaktadır. Ayrıca muhasebe bürosu açamayan yeminli müşavirler, muhasebe bürolarına da ortak olamaz. Yeminli mali müşavirin görevleri ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Tüzel ve gerçek kişilere ait olan firmaların tasdik işlemlerini yapar.
- Muhasebeye konu olan tüm süreçlerde denetim yapar.
- Firmaların muhasebe sistemlerini kurarak geliştirir.
- Belgeye dayalı incelemeler yapar.
- Tahlil, denetim ve buna benzer konularda yazılı görüş beyan eder.
- Rapor düzenler.
- Tahkim ve bilirkişilik yapar.
Mali Müşavir Olma Şartları Nelerdir?
Mali müşavir olmak isteyenler öncelikle aşağıdaki şartları yerine getirmiş olmalıdır;
- Serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatı almak
- Memuriyetten ihraç edilmemiş olmak
- Kanunda yer alan suçlara karışmamış olmak
- Kamu haklarından mahrum olmamak
- T.C. vatandaşı olmak
- Serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavını başarıyla geçmiş olmak
- Üniversitelerin hukuk, muhasebe, işletme, iktisat, siyasal bilimler, kamu yönetimi, bankacılık ya da maliye bölümlerinden mezun olmak
- Yukarıda sıralanan bölümler için en az lisans mezunu olmak
Mali Müşavirde Aranan Nitelikler Nelerdir?
Mali müşavir nedir sorusunun yanıtlarıyla beraber bu kişilerde işveren tarafından aranan bazı özellikler de söz konusudur. Bunlar;
- Ekip çalışmasına uygun olmak
- Finansal kararların sonuçlarını tahmin edebilmek
- Disiplin sahibi olmak
- Matematiksel düşünebilmek
- Planlanan işleri zamanında yapabilmek şeklinde sıralanabilir.
Mali müşavir ne iş yapar konusunda ayrıca bu kişilerin bilmesi gereken bazı programlar bulunmaktadır. Günümüzde muhasebe işlemlerinin artık elektronik ortamda gerçekleştiği bilinmektedir. Bu yüzden başlangıç için ön muhasebe programlarının bilinmesi şarttır. Ayrıca muhasebe programlarının bilinmesi, meslek sahiplerinin iş yükünü de ciddi anlamda azaltmaktadır. Mali müşavirler görev sırasında ayrıca hesap makinesi, bilgisayar, makbuz, yasal defter ve beyanname gibi pek çok malzemeyi kullanmaktadır.
Mali Müşavir Asistanı Görevleri Nelerdir?
Mali müşavirlerin iş yükü fazla olduğundan çoğu zaman bir asistana ihtiyaç duyar. Elbette bu asistanların da bazı kriterlere sahip olması gerekir. Ayrıca muhasebe asistanının görevleri şu şekilde sıralanmaktadır;
- Dosyalama, listeleme ve arşivleme gibi işlemleri yapmak
- Ön muhasebe programı kullanarak firma kayıtlarını kayıt altına almak
- Stok raporlama yapmak
- Yazılı belgeleri dijital ortama aktarmak
- Özel ve resmi kurum yazışmalarını yapmak
Mali müşavir asistanı olmak için üniversitelerin muhasebe bölümünden mezun olunması yeterlidir. Ayrıca muhasebe 2 yıllık ön lisans programı mezunları da bu sektörde rahatlıkla iş bulabilir. Mali müşavir nedir ile ilgili bu detayların ardından asistanda aranan nitelikler de aşağıdaki gibidir;
- Ekip çalışmasına uygun olmak
- MS Office programlarını kullanabilmek
- Muhasebe ve ön muhasebe hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmak
- Stresli ve esnek çalışma saatlerine uyum sağlamak
- Faks, tarayıcı veya yazıcı gibi ekipmanları sorunsuz kullanabilmek
- Yasal mevzuatlar hakkında bilgi sahibi olmak
- Ön muhasebe programlarını kullanabilmek
Muhasebe asistanları nakit akışını takip etmek, fatura kesmek ve bilgileri dijital ortama aktarmak gibi önemli işlerde görev almaktadır. Ayrıca ofis içi işlemlerden de sorumlu olan bu kişilerin yasal mevzuatlar hakkında bilgi sahibi olması en önemli kriterdir. Günümüzdeki pek çok mali müşavir, daha hızlı bir şekilde hizmet verebilmek için muhasebe asistanlarına ihtiyaç duymaktadır.